Klaros Antik Kenti Apollon Tapinagi

Klaros Antik Kenti Apollon Tapınağı

Apollon Tapınağı, araştırmalar göre MÖ. 4. yy sonunda ya da Helenistik Dönem başında inşa edilmiş olduğu bilinmektedir. Kentteki Apollon Tapınağı kehanet merkezi olduğu için Helenistik Dönem’ de de özellikle Roma Dönemi’nde de çok bilinen ünü sınırlarını aşmış bir yerdi. Tapınak kısa kenarı 6, uzun kenarı 11 sayıda olmak üzeri çevresi sütunlu olarak inşa edilmiştir. Ne yazık ki günümüze bu sütunların hiçbiri ulaşamamış, yıkıntılar halinde çevrelere yığılmış durumdadır. Mabed, 26x46 m ölçülerinde dor yapıdadır. İyonya’da inşa edilmiş olan tek dor yapısının olması burayı arkeolojik ve kültürel açıdan çok önemli bir çekim merkezi haline getiriyor. Tapınağın genel olarak Klasik Dönem de inşa edilen 3 basamaklı krepisi yerine, geç döneme ait 5 basamaklı krepisi vardır. Burada bulunan yüz adet hayvan bağlama bloğunun (hekatomb) bir kutsal alan içerisinde yer alan dünyadaki tek örnek eserdir.. Hekatomb, Antik Çağda yüz hayvan kurban etme geleneği olarak tanımlanır. Yani bu hayvan ritüelinin ilk arkeolojik kanıtı durumundadır, bu da mabedin çekiciliğini artıran bir başka özelliği olarak karşımıza çıkar.

Apollon Tapınağı

Dor düzeninde inşa edilmiş olan tapınakta MÖ. 2. yy da inşa edilmiş olan kare planlı bir propylon bulunur. Tapınağın güneyinde konumlanan Propylon, Yunan ve Roma mimarisinde yer alan anıtsal kapılara verilen isimdir. Burada yer alan iki sütunun iç yüzlerinde MS. 2. yy da oluşturulmuş olan yazıtlar yer almaktadır. Bunlar, Apollon Kahini’ne danışmak üzere gelen heyetlerin listesini anlatmaktadır.

Buradan üç kapı ile cella’ya geçilir. Cella tanım olarak, çok tanrılı dinlerde tapınağın içinde kült objesinin ya da tanrı heykelinin korunduğu en kutsal bölümdür. Buradaki duvarlarda, sütunlarda Apollon’un bilicisine danışmak üzere gelen delegelerin ve ilahileri söyleyen çocukların isimlerinin yazılı olduğu görülür.

Apollon tapınağının 27 metre doğusunda yer alan Helenistik Apollon sunağı 9x18 metre boyutlarında inşa edilmiştir. Sunak kuzey-güney doğrultusunda yer alır. Sunakta ele geçen parçalardan anlaşıldığına göre, sunağın üstündeki iki adet kurban masasından biri Apollon’a, diğeri Dionysos’a adanmış olduğu anlaşılır. Aslında zıt karakterli bu iki tanrının neden burada bir araya getirildiği tapınağın gizemlerinden bir diğeri olarak dikkat çeker. Sunağın hemen solunda yer alan güneş saati orijinali müzede sergilenen eserler arasındadır.

Mabedin kuzeyinde ona paralel olarak İyon üslubunda bir tane daha küçük bir mabet ile sunağı bulunur. Bu yörede çok sayıda pişmiş topraktan figürinler, kemik, fildişi, gümüş, bronz, akik gibi değerli taşlardan yapılmış adak eşyaları kazılar sonucu ortaya çıkmıştır. Günümüzde bu buluntular Efes Müzesi’nde sergilenmeye devam eder.

Propylonun batı kısmında geç devirde inşa edilmiş ve ticari işlerde kullanılmak üzere yapılmış olan bir portik yer alır. Doğu yönde, sunağın sağında çalılıkların içinde ise tamamen korunmuş olarak eksedra denilen küçük bir oturma yeri ve bezemeli bir koltuk göze çarpar. Koltuk ziyaretçilerinin fotoğraf çekilmeleri için oldukça elverişli durumdadır.